Skip to main content

AccessTr.neT


SQL Ders Notları

nihatkr
nihatkr
SQL
8
9788

SQL Ders Notları

#1
I. Sql DEYİMLERİ
SQL deyimleri veritabanları üzerinde çeşitli işlemleri yerine getirirler. Veritabanından sorgulama yapmak için SELECT, ekleme yapmak için INSERT güncelleme yapmak için UPDATE, silme yapmak için DELETE, yeni tablo oluşturmak için CREATE TABLE gibi komutlara sahiptir. Bu komutlar işlevlerine göre şu şekilde kategorilendirilir:
• DDL (Data Definition Language): Veri tanımlama deyimleri.
• DML (Data Manuplation Language) : Veri düzenleme dili.
• DCL (Data Control Language): Veri kontrol dili.
A. DDL (DATA DEFİNİT
CREATE DEYİMİ İON LANGUAGE) DEYİMLERİ
DDL deyimleri veritabanı üzerinde nesne yaratmak için kullanılırlar. En yaygın kullanılan DDL deyimleri şunlardır: CREATE ,ALTER,DROP
CREATE deyimi tablo ve view gibi bir veritabanı nesnesi yaratmayı sağlar.
Tablo Yaratmak:
Veritabanı üzerinde bir tablo yaratmak için CREATE deyimi kullanılır.
Yapısı: CREATE <tablo adı>
Örnek: CREATE TABLE Musteri
(
mus_id char(4) NOT NULL
mus_ad varchar(40) NULL,
ili varchar(20) NULL,
ulke char(2) NULL,
adres varchar(30) NULL
)
NOT: Char, varchar, integer, numeric gibi sözcükler tablo alanlarındaki temsil edilecek verinin türünü belirtir. SQL'de SMALLINT, VARCHAR, DECIMAL(x,y), FLOAT(x;y), DATE, LOGICAL, TIME, TIMESTAMP, GRAPHIC(n) gibi alan veri türleri vardır.
Örnek: CREATE TABLE personel
(
Sskno Integer,
Adi Varchar(20) not null,
Soyadi Varchar(20) not null,
Departman integer
)
Adı geçen ve telif haklı olan ürünler bilgi amaçlı olarak kullanılmıştır.
ALTER DEYİMİ
Daha önce yaratılmış nesnenin değiştirilmesini sağlar. Örneği bir tablonun tasarımını değiştirmek gibi.
Örnek: ALTER TABLE Musteri
ADD tel varchar(20) NOT NULL
Yukarıdaki deyimde müşteri tablosunun alanlarına tel adlı bir alan daha eklenmiştir.
DROP DEYİMİ
Bir nesnesin silinmesini sağlar.
Örnek: DROP TABLE MUSTERI
Müşteri tablosunun verilerini ve tabloyu siler.
B. DML (DATA MANIPULATION LANGUAGE) DEYİMLERİ
Veritabanı içindeki verileri elde etmek ve değiştirmekle ilgili Sql deyimleridir.
1. SELECT
2. INSERT
3. UPDATE
4. DELETE




SELECT DEYİMİ
Veritabanındaki verilere erişmenin, diğer bir deyişle onları görmenin ya da onları elde etmenin en sık kullanılan yöntemidir. Genellikle bir ya da daha çok tablonun bütün alanları ya da belli alanları için SELECT deyimi yazılır.
Temel Yapısı: SELECT [ALL] [DISTINCT] liste [INTO yeni tablo] FROM [tablo]
[WHERE ifade]
[GROUP BY ifade]
[HAVING ifade]
[ORDER BY ifade]
[COMPUTE ifade]
Seçeneklerin Anlamları:
ALL sözcüğü bütün satırların sonuç listesinde görünmesini sağlar.
DISTINCT sözcüğü sadece tek olan (unique) kayıtların sonuç listesinde yer almasını sağlar.
liste parametresi veriden seçilecek kolonu (sütunu) belirtir.
INTO sözcüğü yeni bir tablo yaratmayı sağlar.
yeni tablo parametresi sorgu sonucu yaratılacak tabloyu belirtir.
FROM sözcüğü belli bir tablonun seçilmesini sağlar.
tablo parametresi ise sorgulanacak olan tablo ya da tabloları, görünümleri belirtir.
WHERE bir koşulu belirterek sadece o kuşula uyan kayıtların seçilmesini sağlar.
GROUP BY Kayıtların gruplanmasını sağlar. HAVING deyimiyle de ara toplamların alınmasını sağlar.
HAVING sözcüğü de kayıtlarda kısıtlama yapar ancak hesaplamayı etkilemez.

ORDER BY sözcüğü ise belirtilen kolona göre listelenen kayıtları sıralamayı sağlar. Sıralama artan (ASC) ya da azalan (DESC) olabilir
COMPUTE sözcüğü ise hesaplama yapar. Tipik olarak SUM, AVG, MIN, MAX, COUNT gibi fonksiyonları kullanarak hesaplama yapar.
Örnek: SELECT * FROM musteri
Yukarıdaki deyim ile musteri tablosundaki bütün bilgiler elde edilir. SELECT deyiminin ardından kullanılan * (asterisk) işareti bütün kayıtlar anlamına gelir. Bu deyimin aynısı (aynı sonucu vereni) şu şekilde de yapılabilir:
Örnek: SELECT kod, ad, soyad, grup, il, bakiye FROM musteri
Müşteri tablosu:
kodu Ad Soyad grup il bakiye
1 Ahmet Uzun ithal İZMİR 300000
2 Ayşe Yılmaz ithal ANKARA 400000
3 Mehmet Yılmaz ihraç ANKARA 100000
4 Hüseyin Uzun ihraç İZMİR 600000
5 Nuri Gezer ithal İZMİR 900000
6 Fatma Örnek ihraç İSTANBUL 300000
Sorgunun sonucu:
1 Ahmet Uzun ithal İZMİR 300000
2 Ayşe Yılmaz ithal ANKARA 400000
3 Mehmet Yılmaz ihraç ANKARA 100000
4 Hüseyin Uzun ihraç İZMİR 600000
5 Nuri Gezer ithal İZMİR 900000
6 Fatma Örnek ihraç İSTANBUL 300000
SELECT deyimi ile sadece belli kolonlar (alanlar) da seçilebilir:
ARAMA : Tablo: Arama Kriterleri:
Karşılaştırma operatörleri (=, >, <, >=, <>, !=, !<, !>
Aralık belirtme BETWEEN ve NOT BETWEEN
Liste IN ve NOT IN
String karşılaştırma LIKE ve NOT LIKE
Bilinmeyen değerler IS NULL ve IS NOT NULL
Koşulların birleştirilmesi AND, OR
Olumsuzlaştırma NOT
ÖRNEK: SELECT * from musteri WHERE bakiye BETWEEN 100000 AND 3000000
Aynı anlamda: SELECT * from musteri WHERE bakiye <= 100000 AND>= 3000000
ÖRNEKLER: SELECT * FROM MUSTERI WHERE borcu BETWEEN 100 AND 2000 AND grup='özel'
Yukarıdaki sorgulamada grubu 'özel' olan ve ayrıca da borcu değerinin 100 ile 200 arasında olanı listelenir.
ARİTMETİK İŞLEMLER
Aritmetik işlemleri gerçekleştirmek için belli operatörler kullanılır:
OPERATÖRLER AÇIKLAMALARI
+ Toplama ,
- Çıkarma
/ Bölme ,
* Çarpma
SELECT borcu, borcu*2 FROM MUSTERI
VERİLERİ SIRALAMAK
SELECT deyimi ile elde edilen veriler istenirse sıralanabilir. Sıralama belirtilen bir ya da daha fazla kolona göre yapılır. Bunun dışında sıralama ASC (ascending-artan) ya da DESC (descending-azalan) olarak belirtilebilir.
Kullanım Biçimi: SELECT kolon_listesi
ORDER BY kolon adı ASC ya da DESC
ORDER BY sözcüğü ise verilerin istenilen alan göre sıralı olarak listelenmesini sağlar.
SELECT * FROM musteri ORDER BY ad
Yukarıdaki deyim ile müşteri tablosundaki bütün kayıtlar ad alanına göre sıralı olarak listelenirler.
GRUPLANDIRMA İŞLEMLERİ
Gruplama seçenekleri tablo satırlarının belli alanlarına göre gruplandırılmasını sağlar.
GROUP BY sözcüğü ise yapılan bir gruplandırma işlemine göre listeleme sağlar.
Örnek: SELECT grup, sum(bakiye) FROM musteri
GROUP BY grup
Yukarıdaki örnekte müsteri tablosundaki bakiye alanı grup kodu bazında toplanır.
GROUP BY ile yapılan gruplandırma (alt toplamlar) işlemi içinde ayrıca HAVING sözcüğü kullanılarak bir koşul da verilebilir.
SELECT grup, sum(bakiye) FROM musteri
GROUP BY grup
HAVING il = 'İZMİR'
Yukarıdaki deyim ile müşteri tablosundaki bütün kayıtların bakiye bilgiler gruplarına göre ara toplam alınır, bir de il bilgisine göre filtrelenir.
NOT: Gruplama yapılmayan he sütun GROUP BY deyiminde kullanılması gerekir:
Örnek: SELECT PRODUCTID, CATEGORYID, SUM (UNITPRICE) FROM PRODUCTS
GROUP BY PRODUCTID, CATEGORYID
COMPUTE SÖZCÜĞÜ
COMPUTE sözcüğü toplama fonksiyonunun kullanarak query sonucunda bir toplam satırı üretir. COMPUTE BY sözcüğü ise ek toplam satırları yaratır.
Kullanım Biçimi: COMPUTE fonksiyon (kolon_adı)
Örnek: Sipariş tablosu:
tarih Mkodu ürün adet fiyatı
1/1/1999 1 X-TV 10 100000
2/1/1999 1 X-TR 10 100000
2/1/1999 2 X-TV 15 100000
2/1/1999 3 X-KT 10 200000
3/1/1999 3 X-KT 20 150000
2/2/1999 1 X-TV 22 400000
SELECT ürün, adet
FROM siparis
ORDER BY ürün
COMPUTE SUM(adet)
Yukarıdaki örnekte adet kolonunun toplamı alınır.
Sonucu:
ürün adet
X-KT 10
X-KT 20
X-TR 10
X-TV 10
X-TV 15
X-TV 22
Sum
===================
87
INSERT DEYİMİ
Tabloya veri girmek için kullanılır.
INSERT INTO <tablo adı>
(sütunlar listesi) VALUES (değerler listesi)
ÖRNEK: INSERT INTO CARIANA
(kodu, adi, grubu, adresi)
VALUES ('600', 'FARUK', 'A', '76 sokak no 5')
Örnek: INSER INTO deyimi ile bir tabloyu diğer bir tablodan doldurmak:
use ornek
INSERT INTO cariyedekf
(kodu, adi, grubu, adresi)
(SELECT kodu, adi,
case grubu

when 'A' THEN 'ITHAL'
when 'B' THEN 'YERLİ'
ELSE 'DİĞER'
end,
adresi from cariana)
UPDATE DEYİMİ:
Tablodaki verileri güncellemek için kullanılır. Genellikle güncelleştirilecek satırı belirtmek için WHERE sözcüğüyle kullanılır.
Mevcut bir tablodaki satırları değiştirmek için UPDATE deyimi kullanılır. UPDATE deyimi sadece bir tablo üzerinde kullanılmalıdır. UPDATE deyimi ile SET ve WHERE sözcüğü kullanılır.
SET sözcüğü değiştirilecek kolonları ve değerleri belirtir. WHERE sözcüğü ise değiştirilecek satırı belirtir.
Kullanım biçimi:
UPDATE tablo
SET kolon = ifade
WHERE arama_koşulu
Örnek: Aşağıdaki örnekte fiyat değerini %10 artırır.
UPDATE siparis
SET fiyatı= fiyatı * 1.1
Örneğin bir kaydı düzeltmek istersek ;
UPDATE Musteri
SET Ad = 'Nuri Yılmaz'
WHERE kod='1';
Örneğin tüm musterilerin bakiyesini %10 artırmak istediğimizde;
UPDATE Musteri
SET bakiye=bakiye*1.1;
DELETE DEYİMİ
Bir tablodaki verileri silmek için DELETE komutu kullanılır. Örneğin Öğrenci tablosundaki tüm verileri silmek için;
DELETE * from musteri;
Tabloda, bakiyesi 1000'den küçük olan müşterilerin satırlarını silmek için:
DELETE * FROM musteri WHERE bakiye <=1000
Kullanım biçimi:
DELETE tablo
WHERE arama_koşulu
Örnek: Tablodan satır silmek
Aşağıdaki örnekte müşteri tablosundan 'B' grubuna sahip olan müşteriler silinir.
DELETE musteri
WHERE grubu = 'B'
C. DCL (DATA CONTROL LANGUAGE) DEYİMLERİ
Veritabanındaki kullanıcı haklarını düzenlemek için kullanılan deyimlerdir. Örneğin GRANT, DENY, REVOKE gibi.
Örnek: USE Northwind
GRANT SELECT ON Stok TO PUBLIC

Adı geçen ve telif haklı olan ürünler bilgi amaçlı olarak kullanılmıştır.
GRANT DEYİMİ
Aşağıdaki örnek Ayşe adlı kullanıcı veritabanı ve tablo oluşturma izni verilir:
GRANT CREATE DATABASE, CREATE TABLE TO AYŞE
GÖZDEN GEÇİRME

1. Sql deyimleri hangi gruplara ayrılır.
2. SELECT deyiminin kullanım şekillerini açıklayınız?
3. INSERT deyiminin amacı nedir?
4. UPDATE deyiminin amaçları nelerdir?
I. Sql FONKSİYONLARI
SQL Server'da Fonksiyonlar, hesaplamalarda ve özellikle sistem hakkında bilgi almada yaygın olarak kullanılan araçlardır. Transact-SQL (T-SQL) programlama dilinde değişik kategorilerle adlandırılan fonksiyonlar vardır. Bunlardan en yaygını veriler üzerinde işlem yapan toplama ya da gruplama olarak adlandırabileceğimiz aggregate fonksiyonlarıdır.
A. GRUPLAMA FONKSİYONLARI
Gruplama (aggregate) fonksiyonları bir dizi değer üzerinde hesaplama yaparlar ve bir sonuç değer döndürürler. Toplama ya da gruplama fonksiyonları olarak adlandırabileceğimiz bu fonksiyonlar genellikle GROUP BY deyimi ile kullanılırlar.
Gruplama fonksiyonları aşağıdaki ifadeler içinde kullanılabilirler.
• SELECT deyiminin listesinden (bir subquery olarak)
• Bir COMPUTE ya da COMPUTE BY sözcüğü ile.
• Bir HAVING sözcüğü ile.
Transact-SQL programlama dilinde şu aggregate fonksiyonları kullanılır:
• • AVG
• • COUNT
• • GROUPING
• • MAX
• • MIN
• • SUM
• • STDEV
• • STDEVP
• • VAR
• • VARP
Adı geçen ve telif haklı olan ürünler bilgi amaçlı olarak kullanılmıştır.


AVG (T-SQL) Fonksiyonu
Bir grup içindeki değerlerin ortalamasını döndürür. Null değerler dikkate alınmaz.
Kullanım Biçimi: AVG([ALL | DISTINCT] ifade)
Argümanları: ALL
Ortalama fonksiyonunu bütün değerlere uygular.
DISTINCT
İşlemin her tek değer için uygulanacağını belirtir. Diğer bir deyişle tekrar eden değerlerin yerine birisi kullanılır.
İfade : Sayısal bir değeri olan ifade ya da kolon adı.
Örnek: Aşağıdaki örnekte satış miktarları toplanmakta ve ortalaması alınarak iki ayrı sonuç değeri verilmektedir:
USE Northwind
GO
SELECT AVG(quantity), SUM(quantity)
FROM [Order Details]
GO
COUNT (T-SQL) Fonksiyonu
Bir grup içindeki eleman sayısını verir.
Kullanım Biçimi:
COUNT({[ALL | DISTINCT] ifade] | *})
Argümanları:
ALL
Fonksiyonunu bütün değerlere uygular.
DISTINCT
İşlemin her tek değer için uygulanacağını belirtir. Diğer bir deyişle tekrar eden değerlerin yerine birisi kullanılır.
İfade :Bir ifade ya da kolon adı.
*
Bir tablodaki bütün satırların sayısını döndürmek için kullanılır. COUNT(*) herhangi bir paratmetre ile kullanılmaz ve DISTINCT ile kullanılmaz.
COUNT(*) ile null ve tekrar eden değerler dahil bütün elemanlar sayılır.
Örnek: Aşağıdaki örnekte ürünler tablosundaki ürünler sayılır. DISTINCT ile tekrara izin verilmez.
USE Northwind
GO
SELECT COUNT(DISTINCT productname)
FROM products
GO
MAX (T-SQL) Fonksiyonu:
İfade içindeki maksimum değeri döndürür.
Kullanım Biçimi:
MAX([ALL | DISTINCT] ifade)
Argümanları: ALL


Fonskiyonunu bütün değerlere uygular.
MIN (T-SQL) FOnksiyonu
İfade içindeki minimum değeri döndürür.
Kullanım Biçimi:
MIN([ALL | DISTINCT] ifade)
Argümanları:
ALL
Fonskiyonunu bütün değerlere uygular.
Örnek:
Aşağıdaki örnekte en küçük satış adedi elde edilmektedir:
USE Northwind
GO
SELECT MIN(quantity)
FROM [Order Details]
GO
SUM Fonksiyonu
Değerlerin toplamlarını verir. SUM fonksiyonu sadece sayısal alanlarda kullanılır.
Kullanım Biçimi:
SUM ([ALL | DISTINCT] ifade)
Argümanları:
ALL
Toplama (aggregate) fonksiyonunu bütün değerlere uygular. ALL seçeneği varsayım olarak kullanılır.
DISTINCT
SUM fonksiyonunu tek değerlerin (unique) toplamını vermesini sağlar.
İfade
Bir sabit, bir kolon, fonksiyon ya da bir aritmetik işlem.
Örnek: USE pubs
GO
-- Satır toplamları
SELECT type, price, advance
FROM titles
ORDER BY type
COMPUTE SUM(price), SUM(advance) BY type
B. TARİH VE ZAMAN FONKSİYONLARI (T-SQL)
Bu fonksiyonlar tarih (date) ve zaman (time) üzerinde işlemler yapmayı sağlar. Tarih ve zaman fonksiyonları şunlardır:
• • DATEADD
• • DATEDIFF
• • DATENAME
• • DATEPART
• • DAY

• • GETDATE
• • MONTH
• • YEAR
• • CONVERT

DATEADD
• Belli bir tarihin üzerine değer eklenerek yeni bir tarih değeri üretir.
Kullanım biçimi: DATEADD ( tarihkısmı, sayı, tarih)
Argümanları: Tarih kısmı
Tarih Parçası Kısaltması
Year yy, yyyy
Quarter qq, q
Month mm, m
Dayofyear dy, y
Day dd, d
Week wk, ww
Hour hh
Minute mi, n
Second ss, s
Millisecond ms
Sayı: Tarih kısmını artırmak için kullanılan değer.
Tarih: Tarih değerini döndüren tarih bilgidi.
Örnekler: Yayın tarihinin 30 gün sonrası:
USE pubs
GO
SELECT DATEADD(day, 30, pubdate)
FROM titles
GO
• Örnek: Son on gün içinde yapılan siparişler:
• SELECT ord_num, ord_date
FROM sales
WHERE
(ord_date >=
DATEADD(day, -10, GETDATE()))
DATEDIFF
İki tarih arasındaki gün sayısını verir.
Kullanımı: DATEDIFF ( Tarih parçası, başlangıç tarihi, bitiş tarihi)
Argümanları: Tarih parçası
Tarih Parçası Kısaltması
Year yy, yyyy
Quarter qq, q
Month mm, m
Dayofyear dy, y
Day dd, d
Week wk, ww
Hour hh
Minute mi, n
Second ss, s
millisecond Ms



Örnek: Şu anki tarih ile yayın tarihi arasındaki fark:
USE pubs
GO
SELECT DATEDIFF(day, pubdate, getdate())
FROM titles
GO
DATEPART (T-SQL)
Belirtilen tarihin istenen parçasına karşılık olarak bir tamsayı döndürür.
Kullanım Biçimi: DATEPART(tarihparçası, tarih)
Argümanları: Tarih parçası: Tarih bilgisinin bir kısmını ifade eden bilgi.
Tarih bölümü Kısaltma
year yy, yyyy
quarter qq, q
month mm, m
dayofyear dy, y
day dd, d
week wk, ww
weekday Dw
hour Hh
minute mi, n
second ss, s
millisecond Ms
Örnek: Aşağıdaki örnekte şu anki tarihin karşılık geldiği ay adı ve ay numarası bulunmaktadır:
SELECT GETDATE() Tarihi verir:
SELECT DATEPART(month, GETDATE()) Ayı verir:
DAY (T-SQL)
Bir tarih bilgisinin gün kısmını verir.
Kullanım Biçimi:
DAY(tarih)
Argümanları:
Tarih datetime ya da smalldatetime tarih bilgisi.
Aşağıdaki örnekte verilen tarihin gün kısmı verilmektedir:
SELECT DAY('26/03/1999') AS 'Gün'
GO
Sonuç:
Gün
------------
26
MONTH (T-SQL)
Bir tarih bilgisinin ay kısmını verir.
Kullanım Biçimi: MONTH(tarih)
Argümanları: Tarih datetime ya da smalldatetime tarih bilgisi.
Aşağıdaki örnekte verilen tarihin ay kısmı verilmektedir:
SELECT MONTH('26/03/1999') AS 'Ay'
GO
Sonuç:
Ay
------------
03


YEAR (T-SQL)
Bir tarih bilgisinin yıl kısmını verir.
Kullanım Biçimi: YEAR(tarih)
Argümanları: tarih
D. KARAKER FONKSİYONLARI
String (karakter) alanları işlemek için yaygın kullandığımız fonksiyonlar bu alana girer. Transact-SQL dilinde kullanılan bazı karakter fonksiyonları şunlardır:
1. ASCII
2. CHAR
3. CHARINDEX
4. DIFFERENCE
5. LEFT
6. LEN
7. LOWER
8. LTRIM
9. NCHAR
10. REPLICATE
11. REVERSE
12. SUBSTRING
13. QUOTENAME
14. STUFF
15. REPLACE
16. STR
17. SOUNDEX
18. PATINDEX
19. SPACE
20. RIGHT
21. RTRIM
22. UPPER
23. UNICODE
ASCII : Bir karakter ifadenin en soldaki değerinin ASCII kodunu döndürür.
Kullanımı: ASCII ( karakter ifade)
Karekter ifade char ya da varchar türündedir.
Döndürdüğü tür: Int
Örnek: Bizim Ev cümlesinin bütün karakterlerinin ASCII değerini döndürür:
SET TEXTSIZE 0
SET NOCOUNT ON
-- değişken oluştur.
DECLARE @konum int, @karakter char(15)
-- değişkenlere ilk değer ver.
SET @konum= 1
SET @karakter= 'Bizim Ev'
WHILE @konum<= DATALENGTH(@karakter)
BEGIN
SELECT ASCII(SUBSTRING(@karakter, @konum, 1)),
CHAR(ASCII(SUBSTRING(@karakter, @konum, 1)))
SET @konum= @konum + 1
END
SET NOCOUNT OFF
GO
CHARINDEX
Bir karakter dize içinde belirtilen bir ifadenin (karakterin) başlangıç konumunu döndürür.
Kullanımı: CHARINDEX ( ifade1, ifade2[ , başlangıç konumu] )
İfade1: aranacak karakterleri belirtir.
İfade2: İfade1'deki karakterlerin aranacağı karakterleri belirtir.
Başlangıç konumu ise aramanın başlanacağı konumu belirtir.
Döndürdüğü tür: Int
İfadelerden birisi NULL ise CHARINDEX fonksiyonu NULL değerini döndürür. İfade1, İfade2 içinde bulunamazda 0 değeri döner.
Örnek: ADI alanında BOYASI sözcüğünün başladığı konumu döndürür.
SELECT CHARINDEX('BOYASI', adi)
FROM urun



-- arama için başlangıkç konumu belirtmek istersek
SELECT CHARINDEX('BOYASI', adi, 5)
FROM urun
Yalnızca adlar listesi: select left (adi,charindex(' ', adi)) from cariana
LEFT
Bir karakter dizesinin sol taraftan belirtilen sayı kadar keser.
Kullanımı: LEFT ( karakter dize, tarmsayı)
Örnek: Adların soldan beş karakteri:
USE ornek
GO
SELECT LEFT(adi, 5)
FROM cariana
ORDER BY kodu
GO
LEN
Dize verinin uzunluğunu döndürür.
Kullanımı: LEN ( karakter dize)
Örnek: Adı alanının uzunluğu:

SELECT LEN(adi) AS 'Uzunluk'
FROM cariana
use ornek
select substring (adi,charindex(' ',adi)+1,(len(adi)-charindex(' ',adi))) from cariana
-- soyadını ayırmak
LTRIM
Önündeki boşlukları siler.
Kullanımı: LTRIM ( karakter dize)
RIGHT Belirtilen dizenin sağ tarafından keser.
Kullanımı: RIGHT ( karakter dizesi, tamsayı)
Arguments
Örnek: Adı alanını sağlan 10 karakteri:
SELECT RIGHT(adi, 10)
FROM cariana
RTRIM Karakter dizesinin arkasındaki boşlukları kaldırır.
Kullanımı: RTRIM ( karakter dize)
Örnek: Bir alan güncelleme: update deneme
set alan1 = rtrim(alan1) + rtrim('a')
STUFF Belirtilen uzunluktaki karakterleri siler ve yerine belirtilen diğer karakterleri ekler.
Syntax : STUFF ( karaker dize, başlangıç, uzunluk, karakter dize)
Örnek: use ornek
SELECT STUFF(tel, 7, 1, '8') from cariana
-- telefon numarasında 7 karakteri 9 ile değiştirmek
SUBSTRING Bir karakter dizesinin içinden belli karakterleri seçer.
Kullanımı: SUBSTRING ( karakter dize, başlangıç, uzunluk)
Örnek: Adı alanının içinde üçüncü karakter başlayım 4 tane karakteri döndürmek:
SELECT SUBSTRING(adi, 3, 4)
FROM cariana

Adı soyadı alanından soyadını çekmek:

select substring (adi,charindex(' ',adi)+1,(len(adi)-charindex(' ',adi))) from cariana
GÖZDEN GEÇİRME
1. Sql Dili fonksiyonlarının sınıflarını açıklayınız. 2. Bir alanın soldan üç karakterini seçmek için hangi fonksiyonları kullanabiliriz.

I. Sql DEYİM BLOKLARI
SQL deyimlerini işletirden bir grup deyimi bir arada işletmek gerekebilir. Bu olanak deyim bloklarıyla yapılır. Diğer bir olanak da IF, CASE ve WHILE gibi hem blok olarak hem de blok olmadan işletilecek deyimleri belli koşullara bağlamaktır.
A. BEGIN...END
BEGIN ve END deyimleri bir grup Sql deyimini bir blok içinde toplamayı sağlar.
Örneğin IF deyimi ile yalnızca bir deyimin işletilip işletilmemesi sınanırken, BEGIN ve END bloğu ile bir grup deyimin çalıştırılıp çalıştırılmaması sağlanır.
Örnek: WHILE (SELECT AVG(adet) FROM titles) < 30
-- döngü başlat
BEGIN UPDATE siparis SET adet= adet* 2
END
BEGIN ve END deyimleri genellikle şu durumlarda kullanılır.
WHILE ile döngü yapıldığında.
Bir CASE fonksiyonunun blok deyimi içermesi durumunda.
IF ve ELSE deyiminde.
B. DENETİM DEYİMLERİ
SQL dilinde programlama dilleri kadar olmasa da program akışını kontrol etmek için deyimler ve yapılar vardır. Bunların başında IF-ELSE, CASE ve WHILE yapısı gelir.
IF...ELSE Bir deyimin işletilmesini belli bir koşula bağlar.
Kullanımı:
IF ifade
{ deyim }
[ ELSE
{ deyim} ]
Örnek: Adet ortalamasının 20'den küçük olması durumunda çalıştırılacak deyimler:
IF (SELECT AVG(adet) FROM siparis) < 20
BEGIN
--işlemler
END
ELSE
BEGIN
--işlemler
END
CASE: Bir değere göre daha fazla alternatifi yerine getirmeyi sağlar.
Kullanım biçimi: CASE değer
WHEN değer THEN işlem
WHEN değer THEN işlem
ELSE işlem
END




Tablodan Aktarma: INSERT INTO yenitablo (alanlar..)
SELECT (alan1, alan2, alan3,
CASE alan4 WHEN 'A' THEN '1' WHEN 'B' THEN '2' ELSE '3' END,
alan5 FROM eskitablo
WHERE isdate (tarih) <> 0
Örnek: Tablolar arasında aktama:
İNSERT İNTO KAMİL1
(KODU, ADİ, GRUBU, ADRESİ)
SELECT KODU, ADİ,
(CASE GRUBU WHEN 'A' THEN 'EMEKLI' WHEN 'B' THEN 'TERHIS' END)
,ADRESİ FROM KAMİL2
WHILE
Sql deyimlerinin döngü içinde yinelenmesini sağlar. WHILE ile belirtilen döngü koşulu yerine getirildiği sürece deyimler yerine getirilir.
Kullanımı: WHILE ifade
{ deyim ya da blok}
[ BREAK ]
{ deyim ya da blok}
[ CONTINUE ]
Örnek: Satış adetleri 50 oluncaya kadar adet alanının artır.
WHILE (SELECT AVG(adet) FROM siparis) < 50
BEGIN
UPDATE siparis
SET adet= adet* 2
SELECT MAX(adet) FROM siparis
IF (SELECT MAX(adet) FROM siparis) > 50
BREAK
ELSE
CONTINUE
END
PRINT 'adet değeri büyük'''

BREAK ve CONTINUE kullanmadan:
WHILE (SELECT AVG(adet) FROM siparis) < 50
BEGIN
UPDATE siparis
SET adet= adet* 2
END
PRINT 'adet değeri büyük'''
BREAK ve CONTINUE kullanmadan:
GÖZDEN GEÇİRME
1. Sql deyimlerini neden bir blok haline getiririz?

DERS 4: VIEW KULLANIMI

Amaçlar:
VIEW oluşturmayı ve kullanımını açıklamak.

I. VIEW NEDİR?
Tablolardaki verilere erişmenin bir diğer yolu da view'ler geliştirmektir. View'ler tabloların belli kolonların listelendiği ayrıca hesaplama işlemlerinin yapıldığı bir veri erişim yöntemidir.

View kullanmanın çok sayıda üsütünlüğü (kolaylığı) vardır. Bunların başında database üzerindeki çok sayıdaki tablo üzerinde özel görünümler yaratması ve kullanıcılara tablolar (görünümün altında yatan) üzerinde izin vermeden tablolar üzerinde işlem yapmalarını sağlar. Örneğin kullanıcı, tablonun sadece belli kolonlarını içeren bir View üzerinde çalışabilir.


A. VİEW OLUŞTURMAK
CREATE deyimi ile yaratılır. İçinde genellikle SELECT gibi bir cümle bulunur.

Kullanım Biçimi:

CREATE VIEW view_adı
AS
select_deyimi

Aşağıdaki örnekte bir tablonun belli alanları üzerine bir View yaratılmaktadır.

CREATE VIEW musteri_view AS
SELECT Kodu, Adı, Soyadı, Grubu
FROM musteri

View'ların yaratılmasında SELECT deyimi kullanılır. Ancak bazı kısıtlamaları vardır:

• ORDER BY, COMPUTE, ya da COMPUTE BY sözcükleri kullanılmaz.
• INTO kullanılmaz.


B. VİEW'LARI ÇALIŞTIRMAK
Bir view'dan veri almak için genellikle SELECT kullanılır.

Aşağıdaki deyim yukarıda hazırladığımız view içindeki verileri görüntüler:

SELECT * from musteri_view


GÖZDEN GEÇİRME
1. View'ların amacı nedir?

I. STORED PROCEDURE
SQL Server'daki Stored procedure'lar aynı diğer programlama dillerindeki procedure'lara benzer. Sql deyimlerini içeren komut doayaları hazırlanır ve sunucu üzerinde saklanır.
Stored procedure aracılığıyla şu işlemler yapılablir:
Input parametrelerini kabul ederek ve birçok değerin geri dönmesini sağlar.
Database içindeki işlemleri yapmak için programlama deyimleri içerir.
Stored procedure'lar genellikle rutin hale gelmiş işleri kolayca yapmak için geliştirilirler. Sql deyimleriyle yazılan stored procedure'lar sadece ilk kez çalıştırıldıklarında derlenirler. Daha sonraki çalıştırma işlemlerinde derlenmezler ve böylece hızlı bir biçimde çalışma sağlanmış olur.
Örnek bir stored procedure tasarımı:
USE Northwind
GO
CREATE PROC pahali_kitaplar
AS
SELECT *
FROM products
WHERE unitprice > 30
GO
Stored procedure'ı Çalıştırma:
EXEC pahalı_kitaplar
A. CREATE PROCEDURE Deyimi
Bir Sql Server stored procedure'ı CREATE PROCEDURE deyimi ile oluşturulur. İstenirse daha sonra ALTER PROCEDURE deyim ile değiştirilir. Bir stored procedure yaratma deyimi tek bir batch olarak düzenlenir. Diğer bir deyişle diğer Sql deyimleriyle aynı batch içinde yer alamaz.
Kullanım Biçimi: :

CREATE PROC[EDURE] procedure_adı[;sayı]
[
{@parameter data_tipi} [VARYING] [= varsayım] [OUTPUT]
]
[,...n]
[WITH
{
RECOMPILE
| ENCRYPTION
| RECOMPILE, ENCRYPTION
}
]
[FOR REPLICATION]
AS
sql_deyimleri [...n]
Örnekler: Aşağıdaki stored procedure ile sadece belirtilen yazarın bilgileri ve kitapları listelenir.
USE pubs
GO
CREATE PROCEDURE yazar
@lastname varchar(40),
@firstname varchar(20)
AS
SELECT au_lname, au_fname, title, pub_name
FROM authors a INNER JOIN titleauthor ta
ON a.au_id = ta.au_id INNER JOIN titles t
ON t.title_id = ta.title_id INNER JOIN publishers p
ON t.pub_id = p.pub_id
WHERE au_fname = @firstname
AND au_lname = @lastname
GO



Çalıştırılması:
EXECUTE yazar 'White, 'Jhonson'
Ayrıca aşağıdaki biçimde de çalıştırılabilir:
EXECUTE yazar @lastname = 'White', @firstname = 'Johnson'
Adı geçen ve telif haklı olan ürünler bilgi amaçlı olarak kullanılmıştır.
B. BİR STORED PROCEDURE'I İŞLETMEK
Bir stored procedure'ı işletmek için Transact-SQL EXECUTE deyimi kullanılır. Bunun dışında eğer stored procedure'ın parametresi varsa o da EXECUTE deyimi ile belirtilir.
EXECUTE (T-SQL) Deyimi
Bir stored procedure'ı işletmek için EXECUTE deyimi kullanılır:
Kullanım Biçimi:
[[EXEC[UTE]]
{
{procedure_adı[;sayı] | @procedure_adı_değişkeni
}
[[@parameter =] {değer| @değişken [OUTPUT] | [DEFAULT]]
[,...n]
[WITH RECOMPILE]
Örnekler: Aşağıdaki örnekte bir komut işletilir:
USE master
EXECUTE xp_cmdshell 'dir *.exe'
Aşağıdaki örnekte ise bir stored procedure parametre ile çağırılarak çalıştırılır:
EXECUTE yazar 'White, 'Jhonson'
Adı geçen ve telif haklı olan ürünler bilgi amaçlı olarak kullanılmıştır.


SQL
SQL (Structured Query Language) veri tabanlarındaki verileri işlemek için kullanılan yapısal sorgulama dilidir.
Bu dil yardımıyla veritabanlarındaki tüm işlemler yapılabilir. Backup almadan tutunda bir tabloya veri girmeye varıncaya kadar herşey.
SQL'i şu anda piyasada bulunan hemen hemen her veritabanında kullanabilirsiniz. SQL'de her veritabanında kullanılan ortak ifadeler olmasına karşın, veritabanlarının kendine özgü ifadeleri de vardır. Mesela Oracle’da Sql ile yapabildiğiniz bazı şeyleri başka veritabanlarında yapamayabilirsiniz.
SQL temel olarak şu ifadelerle kullanılır.
SELECT, FROM, WHERE, ORDER BY, GROUP BY, HAVING, UPDATE, DELETE, INSERT.
Burada kullandığımız Sql cümleleri ISCI adlı bir tablo üzerine yazılmıştır. Alanlar.
ISCI_NO ISCI_ADI YAS GIRIS_TARIHI MAAS


SELECT:
Tablodan seçmek istediğimiz alanları belirtmek için kullanılır. Eğer tablodan tüm alanları seçmek istiyorsak o zaman alan isimleri yerine * işareti konur.
FROM:
Üzerinde işlem yapılacak tablo/tabloları belirtmek için kullanılır.
WHECvp:
Tablodan eğer tüm kayıtları değilde istediğimiz bazı kayıtları elde etmek istiyorsak, örnekte maaşı 250 milyondan fazla olan işçilerin numarası ve adi gibi, o zaman buraya istediğimiz kriteri yazarız.
SELECT ISCI_NO, ISCI_ADI FROM ISCI WHERE MAAS>250000000
DISTINCT:
Birbirinin aynı olan satırların listelenmemesi için bu ifade kullanılır. Mesela ISCI tablosunda bulunan birbirinin aynı olmayan isimleri listelemek istersek
SELECT DISTINCT ISCI_ADI FROM ISCI
şeklinde bir Sql ifadesi yazarız.
IN:
Koşul belirtirken kullanırız. Mesela ismi AHMET, ALİ veya MUSTAFA olan işçilerin bilgilerini listelemek için
SELECT * FROM ISCI WHERE ISCI_ADI=’AHMET’ OR ISCI_ADI=’ALİ’ OR ISCI_ADI=’MUSTAFA’
şeklinde bir ifade kullanırız. Bunun yerine
SELECT * FROM ISCI WHERE ISCI_ADI IN (’AHMET’ ,’ALİ’ ,’MUSTAFA’)
ifadesini de kullanabiliriz. Yani listenin içindeki herhangi bir değerin bulunması kayıtın seçilmesi için yeterlidir.
LIKE:
Eğer aradığımız kayıtın bulunması için tam bir karşılaştırma yapamıyorsak o zaman kullanırız. Mesela isminin baş harfi A ile başlayan isimleri bulmak için
SELECT * FROM ISCI WHERE ISCI_ADI LIKE ‘A%’
ifadesi kullanılır.
% işareti uzunluğu önemsiz olmak üzere yazıldığı yere her türlü ifade gelebilir anlamındadır.
? işareti ise bir karakter olmak üzere her türlü değeri alabilir anlamındadır. Mesela isminin sondan üçüncü harfi A, ve son harfi Z olan kayıtları listelemek istersek sondan ikinci harfin ne olduğu önemli değildir. O zaman o harf yerine aşağıda görüldüğü üzere ? işaretini kullanırız.
SELECT * FROM ISCI WHERE ISCI_ADI LIKE ‘%A?Z’
ifadesi kullanılır.
BETWEEN:
Koşul belirtirken iki değer arasını belirtmek için kullanılır. Örnek: Yaşı 30 ile 40 arasındaki işçilerin kayıtlarını listelemek için
SELECT * FROM ISCI WHERE YAS BETWEEN 30 AND 40
ifadesi kullanılır. Bunu aynı zamanda aşağıdaki ifade ile de yapabilirsiniz. BETWEEN yazım kolaylığı sağlar.
SELECT * FROM ISCI WHERE YAS>=30 AND YAS<=40
SUM:
Seçilen değerlerin toplamını bulur. İşçilerin aldığı toplam ücreti görmek için
SELECT SUM(UCRET) FROM ISCI
ifadesi kullanılır.
MAX, MIN, AVG:
Verilen değerin en büyüğünü, en küçüğünü ve ortalamasını bulur. 1999 yılında giren işçilerin en yüksek ücretinin, en düşük ücretinin ve ortalamasının ne kadar olduğunu öğrenmek istersek aşağıdaki ifadeyi kullanırız.
SELECT MAX(UCRET), MIN(UCRET), AVG(UCRET) FROM ISCI WHERE GIRIS_TARIHI>’01.01.1999’
MAX en büyük değeri, MIN en küçük değeri, AVG ise seçilen değerlerin ortalmasını bulur.
ORDER BY:
Tablodan seçtiğimiz kayıtları sıralamak için kullanılır. Yukardaki örnekte isimleri alfabetik sıra ile görmek istersek
SELECT DISTINCT ISCI_ADI FROM ISCI ORDER BY ISCI_ADI
yazarız. Eğer sıralamayı tersine çevirmek istersek
SELECT DISTINCT ISCI_ADI FROM ISCI ORDER BY ISCI_ADI DESC
yazarız.
GROUP BY:
Genelde istatistik amaçlar için kullanılır. Mesela hangi tarihte kaç işçinin işe alındığını bulmak için
SELECT GIRIS_TARIHI,COUNT(*) FROM ISCI GROUP BY GIRIS_TARIHI
yazmanız yeterli olacaktır. Bu ifade size gün bazında kaç işçinin işe alındığını gösterecektir. Eğer belli bir tarihten önce ya da sonrasını isterseniz veya sadece sayının 10’dan büyük olduğu günleri görmek isterseniz o zaman ifadeyi şu şekilde yazmak gerekir.
SELECT GIRIS_TARIHI,COUNT(*) FROM ISCI WHERE GIRIS_TARIHI>’01.01.1999’ GROUP BY GIRIS_TARIHI HAVING COUNT(*)>10
HAVING, grup fonksiyonlarının kriterleri için kullanılır. SUM, COUNT vb. gibi.
UPDATE:
Tabloda bulunan bir istediğiniz bir veya daha fazla alanın güncellenmesi amacıyla kullanılır. Mesela işçilerin maaşlarına % 20 zam yapıldığını düşünürsek aşağıdaki ifade ile bunu tabloda gerçekleştirebiliriz.
UPDATE ISCI SET MAAS=MAAS*1.2
Eğer maaşlarla birlikte aldıkları primleri de %20 oranında artırmak isterseniz
UPDATE ISCI SET MAAS=MAAS*1.2 , PRIM=PRIM*1.2
şeklinde bir ifade kullanılır. Aynı zamanda WHERE ifadesini kullanarak sadece belli kayıtlar üzerinde güncelleme yapabilirsiniz.
DELETE:
Tabloda bulunan kayıtları silmek için kullanılır. Eğer
DELETE FROM ISCI
derseniz tüm kayıtları gönderirsiniz.
DELETE ifadesini kullanırken dikkatli olun. Buradada yine WHERE ifadesini kullanarak sadece belli kritere uyan kayıtların silinmesini sağlayabilirsiniz. Kötü bir örnek ama olsun, patron 45 yaşından büyük işçileri işten attı (burası Türkiye, olmaz demeyin) ve kayıtlarının silinmesi isteniyor. O zaman
DELETE FROM ISCI WHERE YAS>45
ifadesi kullanılır.
INSERT:
Tablolara veri girişi yapmak amacıyla kullanılır.
INSERT INTO ISCI (ISCI_NO,ADI,SOYADI) VALUES (1000,’AHMET’,’SAVAŞ’);
Eğer giriş yaparken tablonun bütün alanları kullanılacaksa alan isimlerini vermeye gerek yoktur.
Not:
UPDATE, DELETE ve INSERT ifadelerini kullanırken dikkatli olmalısınız. Eğer Sql tabanlı bir veri tabanı kullanıyorsanız bu ifadeleri veritabanlarının kendi tool’ları üzerinde kullanın. Çünkü Delphi ile gelen Sql Explorer’da işaretine basmayı unutursanız yaptığınız işlemin geri dönüşü olmayabilir. Yani en son yaptığınız işlemi Rollback yapamazsınız ve eğer gerçek veritabanı üzerinde yaptıysanız işlemi başınız bayağı ağrıyabilir veya o iş yerinde yazdığınız son Sql ifadesi olabilir. :-))
İKİ TABLODAN BİRDEN KAYIT SEÇMEK:
İşçilerin kimlik bilgilerinin ISCI_KIMLIK tablosunda tutulduğunu kabul ederek bizden ÇORUM doğumlu olanların listesinin istendiğini varsayalım. Tablolar birbirine ISCI_NO alanı üzerinden ilişkili olsun.
SELECT A.ISCI_NO, A.ISCI_ADI, B.DOGUM_YERI FROM ISCI A, ISCI_KIMLIK B WHERE B.DOGUM_YERI=’ÇORUM’ AND A.ISCI_NO=B.ISCI_NO
şeklinde bir ifade yazarak listemizi elde edebiliriz. Burada WHERE koşuluna yazdığınız sıranın pek bir önemi yoktur. Her şartta aynı sonuçları elde ederseniz. Fakat performans açısından biraz farkeder. Yukardaki ifade
SELECT A.ISCI_NO, A.ISCI_ADI, B.DOGUM_YERI FROM ISCI A, ISCI_KIMLIK B WHERE A.ISCI_NO=B.ISCI_NO B.DOGUM_YERI=’ÇORUM’
ifadesinden daha hızlı çalışır. Çünkü ilk ifadede önce doğum yeri ÇORUM olan kayıtlar seçilir daha bu kayıtlara işçi tablosu birleştirilir. Sonraki ifadede ise önce tüm kayıtlar birleştirilir, bunların arasından doğum yeri ÇORUM olanlar seçilir.
DISTINCT TEKRARSIZ
TANIM: SQL’de tablo içinde birbirinin aynı datalar bulunabilir.Aynı satırların listeleme esnasında bir kez yazılması
ÖRNEK: 1)Par _sat dosyasından sat_no’ları tekrarsız olarak listelenecektir.
ORDER BY SIRALA
TANIM: Tablodaki sütunlardan ,belirli bir sütuna göre listelemek için SEÇ komutuna, SIRALA eklenir.
ÖRNEK: 1)Personel dosyasından,sicil,ad,soyad,brüt sütunlarını seç ve brüt(maaşa)göre büyükten küçüğe sırala.
SELECT sicil,ad,soyad,brüt SEÇ sicil,ad,soyad,brüt
FROM personel GELİŞ personel
ORDER BY brüt ASC; SIRALA brüt B-K;
DESC Küçükten büyüğe sırala ASC Büyükten küçüğe sırala
İİ)BİRDEN ÇOK ALANA GÖRE SIRALAMA:
TANIM:Bir tablo içinde ,birden fazla sütundan aynı anda sıralamak için kullanılır.
ÖRNEK 1)Personel dosyasından seçilen sütunlarını aynı anda hem ad,hem de otomatik olarak sıralar.
SELECT sicil,ad,soyad,brüt SEÇ sicil,ad,soyad,brüt
FROM personel GELİŞ personel
ORDER BY ad,brüt; SIRALA ad,brüt;


ÖRNEK 2)Personel tablosundan seçili sütunları öncelik adda olmak üzere (B-K) adı bozmadan soyadı (K-B) sıralı listeler.
SELECT sicil,ad,soyad,brüt SEÇ sicil,ad,soyad,brüt
FROM personel GELİŞ personel
ORDER BY ad ASC,soyad DESC, SIRALA ad B-K,soyad K-B,
brüt ASC; brüt B-K;
veya;
SELECT sicil,ad,soyad,brüt SEÇ sicil,ad,soyad,brüt
FROM personel GELİŞ personel
ORDER BY ad,soyad DESC,brüt; SIRALA ad,soyad K-B,brüt;
DESC’li durumda yanına yazıp belirtilir,yazılmazsa ASC direct kabul edilir.
KOŞULA BAĞLI OLARAK LİSTELEME:
WHERE OLAN
TANIM:Verilen koşulu sağlayanlar listelenir.İki veri birbiriyle karşılaştırılmaktadır. Karşılaştırılan verilerin türü aynı olmalıdır.
SELECT * SEÇ *
FROM personel GELİŞ personel
WHERE brüt > 5000000; OLAN brüt > 5000000;
KARŞILAŞTIRMA OPERATÖRLERİ:
OPERATÖR ANLAMI
< ...den daha küçük
> ...den daha büyük
= Eşit
<= Küçük veya eşit
>= Büyük veya eşit
<> Eşit değil
!= Eşit değil
!< ...den küçük değil
!> ...den büyük değil

ÇEŞİTLİ VERİ TİPLERİ İÇİN BASİT SORGULAMALAR:
i)NÜMERİK VERİ TİPLERİ:
ÖRNEK: Maaşı 8000000TL’den fazla olmayan personeli listele.
SELECT * SEÇ *
FROM personel GELİŞ personel
WHERE brüt <= 8000000 OLAN brüt <= 8000000;
ii)KARAKTER VERİ TİPLERİ (CHAR):
Karakter çift veya tek tırnak ile gösterilir.
ÖRNEK: Adı Ali olmayan personele ait kayıtları listele.
SELECT * SEÇ *
FROM personel GELİŞ personel
WHERE ad <> “Ali”; OLAN ad <> “Ali”;
İİİ)TARİH VERİ TİPİ:
Tarih veri tipleri { } sembolleri içinde yazılır.
ÖRNEK: Hangi personelin doğum tarihi 1960 yılından daha öncedir?
SELECT * SEÇ *
FROM personel GELİŞ personel
WHERE dog_tar <={12/31/59} OLAN dog_tar <={12/31/59};
MANTIKSAL (LOJİK) VERİ TİPİ:
Mantıksal veriler için mümkün olabilen sadece iki değer sözkonusudur.DOĞRU D(TRUE T) , YANLIŞ Y (FALSE F) ile simgelenir.
ÖRNEK: Personel tablosunda personelin cinsiyetini belirten cins adlı alan mantıksal(logical) olarak tanımlanmıştır.Cinsiyeti erkek olanları D,kadın olanları y ile tanımlarsak erkek olanları listele.
SELECT * SEÇ *
FROM personel GELİŞ personel
WHERE cins = .T.; OLAN cins =.D.;
BİRDEN ÇOK KOŞULA DAYALI SORGULAMALAR: (NOT,AND,OR)
TANIM:Mantıksal operatörlerin yardımı ile birden çok koşulun gerçekleştirmesine bağlı olarak ifade edilebilecek (karmaşık yada birleşik koşullu listelemeleri gerçekleştirilmektedir.)
AND VE
ÖRNEK:Maaşı 5000000’dan fazla olan ve cinsiyeti erkek olan personelin listelenmesi istenir yani iki koşul verilmektedir ve ikisininde olması istenir.
SELECT * SEÇ *
FROM personel GELİŞ personel
WHERE brüt >5000000 AND cins =.T.; OLAN brüt > 5000000 AND cins =.D.
NOT DEĞİL
OR VEYA
ÖRNEKLER:
i)Doğum tarihi 1960’dan önce olan maaşı 6000000 – 10000000 arasındaki bayan personelin listele.
SELECT * SEÇ *
FROM dog_tar < {01/01/60} AND GELİŞ dog_tar < {01/01/60} VE
brüt > = 6000000 AND brüt < =10000000 brüt > = 6000000 VE brüt < =10000000
AND cins = .F.; VE cins =.Y.;
İİ)Satış bölümüyle muhasebe bölümündekiler kimlerdir?
(Satış bölümünün böl_no’sunun 1 ve muhasebe bölümünün böl_no’sunun 2 olduğu varsayılmaktadır.)
SELECT * SEÇ *
FROM personel GELİŞ personel
WHERE bol_no =1 OR bol_no = 2; OLAN bol_no = 1 VEYA bol_no =2;
İİİ)Bölümü Satış yada Muhasebe olamayan 1960’dan sonra doğmuş bayan personeli listele.
1.YAZILIM:
SELECT * SEÇ *
FROM personel GELİŞ personel
WHERE NOT (böl_no =1 OR OLAN DEĞİL (böl_no =1 VEYA
böl_no =2) AND dog_tar > ={01/01/60} böl_no =2)VE dog_tar >={01/01/60}
AND cins=.F.; VE cins=.Y.;
2.YAZILIM:
SELECT * SEÇ *
FROM personel FROM personel
WHERE böl_no <> 1 AND OLAN böl_no <> 1 VE
böl_no <> 2 AND dog_tar > ={01/01/60} böl_no <> 2 AND dog_tar > = {01/01/60}
AND cins =.F.; VE cins =.Y.;
BİR VERİ KÜMESİNDE ARAMA –IN OPERATÖRÜ
IN İÇİNDE
“IN” operatörü DEĞİL(NOT) ile kullanılılabilir.
ÖRNEK:i) Bölümü 1,2,3 olmayan personel kimlerden oluşmaktadır?

SELECT * SEÇ *
FROM personel GELİŞ personel
WHERE bol_no NOT IN (1,2,3); OLAN böl_no DEĞİL İÇİNDE (1,2,3);
ÖRNEK:ii) Böl_no’su 1,2 yada 3 olan personeli listele.
SELECT * SEÇ *
FROM personel GELİŞ personel
WHERE böl_no = 1 OR böl_no= 2 OR OLAN böl_no =1 VEYA böl_no =2 VEYA
böl_no=3; böl_no = 3;
Bu örneğin IN ile yapılmış şekli daha kısadır.
SELECT * SEÇ *
FROM personel GELİŞ personel
WHERE NOT böl_no IN (1,2,3); OLAN DEĞİL böl_no İÇİNDE (1,2,3);
ARALIK SORGULAMA SÖZCÜĞÜ:
BETWEEN ARASINDA
ÖRNEK:Maaşı 5- 10 milyon arasında olan personel kimlerdir?
SELECT * SEÇ *
FROM personel GELİŞ personel
WHERE brüt > =5000000 AND OLAN brüt > =5000000 VE
brüt < = 10000000; brüt < = 10000000;
BETWEEN (ARASINDA) komutu ile daha kısa olacaktır.
SELECT * SEÇ *
FROM personel GELİŞ personel
WHERE brüt BETWEEN 5000000 OLAN brüt ARASINDA 5000000
AND 10000000; VE 10000000;
KARAKTER TÜRÜ BİLGİ İÇİNDE ARAMA YAPMA –LIKE SÖZCÜĞÜ:
TANIM ÖRNEĞİ: Adres sutunu içerisinde semt bölümüne ait ayrıca bir sutun olmadığını varsayarak semt adı adres sutunu içerisinde yer alır ve buradan da LIKE (BULUNAN) komutuyla adres sutunu içerisinde Taksim semtinde oturan personeli listele.
SELECT * SEÇ *
FROM personel GELİŞ personel
WHERE adres LIKE ‘% TAKSİM %’ ; OLAN adres LIKE ‘% TAKSİM%’ ;
Adres LIKE ‘%TAKSİM%’ ifadesi adres içinde her hangi bir yerde TAKSİM yazan yerde oturan personeli listeleyecektir.
LIKE sözcüğünü ,alt çizgi (-) sembolü ile birlikte kullanmakta mümkündür.
SELECT * SEÇ *
FROM personel GELİŞ personel
WHERE ad LIKE ‘Mehmet -----‘; OLAN ad BULUNAN ‘Mehmet ----‘;
Şekildeki komut ile ad alanı “Mehmet “ ile başlayan ve ad alanı uzunluğu 10 karakter olan isimlere sahip personeli listeleyecektir.”Mehmet Ali”,”Mehmet Can”- “Mehmetcik” gibi isimler listeleyecektir.Anlaşılacağı gibi - sembolü , tek karakterlik bir bilgiyi temsil etmektedir.

SQL’DE ARİTMETİKSEL İFADELER VE FNKSİYONLAR :
KÜME FONKSİYONLARI:
SUM FONKSİYONU:
SUM TOPLA
Fonksiyonun argümanı olarak belirtilen sütun ile ilişkili olana toplama işlemini gerçekleştirir.
ÖRNEK:İşletmedeki personelin brüt maaşlar toplamı ne kadardır?
SELECT SUMbrüt) SEÇ TOPLA(brüt)
FROM personel; GELİŞ personel;
AVG FONKSİYONU:
AVG ORT
Aritmetiksel ortalama (average) hesaplamak için kullanılır.
SELECT AVG(brüt) SEÇ ORT (brüt)
FROM personel; GELİŞ personel;
MAX FONKSİYONU:
MAX ÜST
Tablo içinde ,belirtilen sutun (alan)içindeki en büyük değeri bulur.
ÖRNEK:İşletme içindeki en yüksek maaş ne kadardır?
SELECT MAX (brüt) SEÇ ÜST (brüt)
FROM personel; GELİŞ personel;
MIN FONKSİYONU:
MIN ALT
Tablo içinde,belirlenen sutun alan içindeki en küçük değeri bulur.
ÖRNEK:İşletme içinde 4 Mayıs 1970’den önce doğanlar için,asgari ücret nedir?
SELECT MIN(brüt) SEÇ ALT(brüt)
FROM personel GELİŞ personel
WHERE dog_tar<05/04/70}; OLAN dog_tar < {05/04/70};
COUNT FONKSİYONU:
COUNT SAY
Tablo içinde ,her hangi bir sayma işlemi gerçekleştirmek için kullanılır.
ÖRNEK:Ücreti 6000000’dan olan personel sayısı nedir?
SELECT COUNT (*) SEÇ SAY(*)
FROM personel GELİŞ personel
WHERE brüt>6000000; OLAN brüt > 6000000;
COUNT (SAY) fonksiyonu DISTINCT (TEKRARSIZ)sözcüğü ile de kullanılır.
ÖRNEK:Personel tablosunda mevcut personelin işletme içinde kaç tane farklı bölümde çalıştığını bul.
SELECT COUNT(DISTINCT böl_no) SEÇ SAY (TEKRARSIZ böl_no)
FROM personel; GELİŞ personel;
COUNT (böl_no) SAY (böl_no)
GRUPLANDIRARAK İŞLEM YAPMA:
GROUP BY GRUPLA
ÖRNEK: Her bölümdeki ortalama maaş nedir?
SELECT böl_no,AVG (brüt) SEÇ böl_no
FROM personel GELİŞ personel
GOUP BY böl_no; GRUPLA böl_no;
HAVING:
HAVING SAHİP
Gruplandırarak kümeleme fonksiyonunu uygularken koşulda verilebilir.Bu durumda grup üzerindeki hesaplamalarla ilgili koşul belirtilirken HAVING (SAHİP) sözcüğü kullanılır.
ÖRNEK:En yüksek maaşın 9000000’dan fazla olduğu bölümlerdeki personele ait ortalama maaşları listele.
SELECT böl_no,AVG (brüt) SEÇ böl_no, ORT(brüt)
FROM personel GELİŞ personel
GROUP BY böl_no GRUPLA böl_no
HAVING AVG(brüt)> 9000000; SAHİP ORT(brüt)> 9000000;
HAVING(SAHİP) sözcüğü SELECT(SEÇ) konusunda GROUP BY(GRUPLA) bulunmadığı zaman geçersizdir.HAVING(SAHİP) sözcüğünü izleyen ifade içinde ,SUM(TOPLA), COUNT(*)(SAY),AVG(ORT),MAX(ÜST) yada MIN(ALT) fonksiyonlarından en az biri bulunmalıdır.
HAVING (SAHİP) sözcüğü sadece gruplanmış veriler üzerindeki işlemlerde geçerlidir.
WHERE (OLAN) sözcüğü bir tablonun tek tek satırları üzerinde işlem yapan koşullar içinde geçerlidir.
Bazı durumlarda HAVING(SAHİP) ve WHERE(OLAN) sözcükleri ile birlikte SELECT(SEÇ) komutu içinde kullanılabilir.
ÖRNEK:Personel tablosu içinde her bölümde erkek personele ait maaşlar için ortalamanın 9000000’dan fazla olduğu bölümleri listele.
SELECT böl_no, AVG(brüt) SEÇ böl_no, ORT (brüt)
FROM personel GELİŞ personel
WHERE cins= .T. OLAN cins= .D.
GROUP BY böl_no GRUPLA böl_no
HAVING AVG (brüt) > 9000000; SAHİP ORT(brüt) > 9000000;
BİRDEN FAZLA TABLOYU İLİŞKİLENDİRMEK:
JOIN İLİŞKİLENDİR
ÖRNEK: Personel ve bölüm adlı 2 tablo bulunmaktadır.
Çalışan her personel ve personelin yöneticisi ile ilişkili bilgiler nelerdir?
SELECT * SEÇ *
FROM personel,bölüm GELİŞ personel,bölüm
WHERE personel .böl_no=bölüm.bölüm_no ; OLAN personel.böl_no = bölüm.bölüm_no;
SELECT sicil,ad,soyad,böl_no,yön_s_g_n SEÇ sicil,ad,soyad,böl_no,yön_s_g_n
FROM personel,bölüm GELİŞ personel,bölüm
WHERE personel .böl_no = bölüm .bölüm_no; OLAN personel .böl_no = bölüm.bölüm_no;
SELF-JOIN: KENDİSİYLE -İLİŞKİLENDİR
TANIM:Bir tablonun kendisi ile birleştirilmesine “KENDİSİYLE-İLİŞKiLENDİR” denir.(SELF-JOIN)
SELECT A. sicil , A.ad , A.soyad,B .ad , B.soyad , B.dog_tar
SEÇ A. sicil , A.ad , A.soyad, B .ad , B.soyad , B.dog_tar
FROM personel A , personel B GELİŞ personel A , personel B
WHERE A. yon_sos_g_n =B .sosy_g_no; OLAN A. yon_sos_g_n =B .sosy_g_no;
NESTED SELECTS:
İÇİÇE
TANIM:İç içe geçmiş SELECT(SEÇ)komutlarından oluşur.İçteki. seç komutunun bulduğu sonucu dış takı SEÇ komutumuz işlevini yerine getirmesi için kullanılır.
ÖRNEK:Parça numarası 24 olan parçayı ,projelerde kullanan çalışan personeli listele.
SELECT * SEÇ *
FROM personel GELİŞ personel
WHERE sosy_g_no OLAN sosy_g_no
IN(SELECT per_s_g_no İÇİNDE(SEÇ per_s_g_no
FROM parça,proje,çalışma GELİŞ parça,proje,çalışma
WHERE pr_no = proj_no AND OLAN pr_no = proj_no VE
proj_no =proj_no AND proj_no = proj_no VE
par_no =24); par_no =24);
ÖRNEK: Fatih’te oturan personelin çalıştığı projelerin adlarını ve yerlerini listele.
SELECT proj_ad,yer SEÇ proj_ad,yer
FROM proje GELİŞ proje
WHERE proj_no IN OLAN proj_no İÇİNDE
(SELECT proje_no (SEÇ proje_no
FROM personel,çalışma GELİŞ sosy_g_no = per_s_g_no
WHERE sosy_g_no = per_s_g_no OLAN sosy_g_no = per_s_g_no
AND adres LIKE “% fatih %”); VE adres BULUNAN “% fatih %);
UNION SÖZCÜĞÜ:
UNION BİRLEŞİM
TANIM:İki ayrı SEÇ komutunun sonucunda elde edilen tabloların birleşimi işlemini gerçekleştirir.
ÖRNEK:Adı Ahmet ve Soyadı Caner olan kişi yada kişileri işletmenin yürüttüğü projelerde çalışan bir kişi (sıradan bir personel yada bölüm yöneticisi)olarak bulunduran projelerin isimlerini ve projelerin yürütüldüğü yerleri listele.
(SELECT proj_ad,yer (SEÇ proj_ad,yer
FROM proj,bölüm,personel GELİŞ proj,bölüm,personel
WHERE bl_no=bölüm_no AND OLAN bl_no=bölüm_no VE
y_sos gno = sosy_g_no y_sos gno = sosy_g_no
AND ad =”Ahmet”AND soyad =”Caner”) VE ad =”Ahmet” VE soyad =”Caner”)
UNION (SELECT proj_ad,yer BİRLEŞİM (SEÇ proj_ad,yer
FROM proje,çalışma,personel GELİŞ proje,çalışma,personel
WHERE proj_no = proje_no AND OLAN proj_no = proje_no VE
Per_s_g_no = sosy_g_no AND ad =”Ahmet” Per_s_g_no = sosy_g_no VE ad ”Ahmet”
AND soyad=”Caner”) VE soyad =”Caner”)
KOŞULLAR:
UNION (BİRLEŞİM) sözcüğü ile ,iki yada daha çok kişi SELECT (SEÇ)’in sonucu olan tabloların küme birleşimi işlemine tabi tutulması için 2 koşul gereklidir.
1)SELECT (SEÇ) komutları sonucunda elde edilecek tablolar aynı sayıda kolon içermelidirler.
2)Sonuç tabloları karşılıklı olarak kolonların aynı veri tipi ve aynı genişlikte olmalıdır.
ANY :
ANY HER HANGİ BİRİ
ÖRNEK:Satış bölümünde çalışan personelin her hangi birinden daha düşük maaş alan ve mühendislik bölümündeki kişileri listele.
SELECT * SEÇ *
FROM personel GELİŞ personel
WHERE brüt < ANY OLAN brüt < HER HANGİ BİRİ
(SELECT brüt (SEÇ brüt
FROM personel GELİŞ personel
WHERE böl_no = 2) AND böl_no = 1; OLAN böl_no = 2) VE böl_no =1;
EŞ DEĞERİ İFADE:
SELECT * SEÇ *
FROM personel GELİŞ personel
WHERE brüt < (SELECT MAX (brüt ) OLAN brüt < (SEÇ ÜST (brüt )
FROM personel GELİŞ personel
WHERE böl_no = 2) AND böl_no =1; OLAN böl_no = 2) VE böl_no =1;
ALL:
ALL HEPSİ
ÖRNEK:Satış bölümünde çalışan ve mühendislik bölümündeki personelin hepsinden daha fazla maaş alan personeli listele.Bu örnekte satış bölümü kodu = 2 ve mühendislik bölümü kodu = 1 alınmıştır.
YAPILIŞ YOLU:
1)SELECT * SEÇ *
FROM personel GELİŞ personel
WHERE brüt > OLAN brüt >
ALL (SELECT brüt HEPSİ (SEÇ brüt
FROM personel GELİŞ personel
WHERE böl_no = 1) AND böl_no = 2; OLAN böl_no =1) VE böl_no =2;
2)SELECT * SEÇ *
FROM personel GELİŞ personel
WHERE brüt > OLAN brüt >
(SELECT MAX (brüt) (SEÇ ÜST (brüt)
FROM personel GELİŞ personel
WHERE böl_no = 1) AND böl_no =2; OLAN böl_no = 1) VE böl_no =2;
EXISTS:
EXISTS MEVCUT
VE ,VEYA ,DEĞİL operatörleri ile kullanılabilir.
ÖRNEK: 27 no’lu parçayı satan satıcılarla ilişkili tüm bilgileri listele.
SELECT * SEÇ *
FROM satıcı GELİŞ satıcı
WHERE EXISTS OLAN MEVCUT
(SELECT * (SEÇ *
FROM par_sat GELİŞ par_sat
WHERE sat_no = satıcı_n OLAN sat_no = satıcı_n
AND parça_n =27); VE parça_n = 27);
NOT EXISTS:
NOT EXISTS MEVCUT DEĞİL
VE ,VEYA ,DEĞİL operatörleri ile kullanılabilir.
ÖRNEK: 27 no’lu parçayı satmayan satıcılar kimlerdir?
SELECT * SEÇ *
FROM satıcı GELİŞ satıcı
WHERE NOT EXISTS OLAN MEVCUT DEĞİL
(SELECT * (SEÇ *
FROM par_sat GELİŞ par_sat
WHERE sat_no = satıcı_n OLAN sat_no = satıcı_n
AND parça_n =27); VE parça_n = 27);
EXCEPT:
EXCEPT FARKLI
Tablo-1 - Tablo-2 işlemi sonuç(iki kümenin farkı) elde edilecek tabloda,Tablo-1’de bulunup, Tablo-2’de bulunmayan veriler mevcut olacaktır.
ÖRNEK:Satış bölümündeki personel adlarından,mühendislik bölümünde bulunmayanları listele.
SELECT * FROM SEÇ * GELİŞ
(SELECT ad FROM personel (SEÇ ad GELİŞ personel
WHERE bol_no=1 OLAN böl_no = 1
EXCEPT FARKLI
SELECT ad FROM personel SEÇ ad GELİŞ personel
WHERE bol_no =2); OLAN böl_no =2);
INTERSECT:
INTERSECT KESİŞİM
ÖRNEK: Hem Ankara’da,hem de İstanbul’daki projelerde görev alan bölümleri listele.
SELECT * FROM SEÇ * GELİŞ
(SELECT bl_no FROM proje (SEÇ bl_no GELİŞ proje
WHERE yer LIKE “%Ankara%” OLAN yer BULUNAN “%Ankara%”
INTERSECT KESİŞİM
SELECT bl_no FROM proje SEÇ bl_no GELİŞ proje
WHERE yer LIKE “%İstanbul%”); OLAN yer BULUNAN “%İstanbul%”);
SAVE TO TEMP:
SAVE TO TEMP SAKLA
ÖRNEK: Bayan personeli,bayan adlı bir tablo içinde sakla.
SELECT * SEÇ *
FROM personel GELİŞ personel
WHERE cins =.F. SAVE TO TEMP bayan; OLAN cins =.Y. SAKLA bayan;
KEEP:
KEEP KALICI
ÖRNEK:
SELECT * SEÇ *
FROM personel GELİŞ personel
WHERE cins = .F. OLAN cins =.Y.
SAVE TO TEMP bayan KEEP; GEÇİCİ SAKLA bayan KALICI;
TABLOLARDA DEĞİŞİKLİK YAPMAK:
INSERT:
INSERT EKLE
INTO İÇİNE
VALUES DEĞERLER
ÖRNEK:Bir personel tablosuna sicil_no’su 275 olan personel ile ilişkili bilgileri ekle.
INSERT INTO personel(sicil, EKLE İÇİNE personel(sicil,
sosy_g_no,ad,soyad,doğ_tar sosy_g_no,ad,soyad,doğ_tar
adres,cins,brüt,böl_no,yön_s_g_no adres,cins,brüt,böl_no,yön_s_g_no
VALUES(‘275’,’27652418’,’Ali’,’Caner’, DEĞERLER (‘275’,’27652418’,’Ali’,’Caner’,
{10/05/1962},’Merkez caddesi 46 –Fatih-İstanbul’, {10/05/1962},’Merkez caddesi 46 –Fatih-İstanbul’,
.T.,27000000,2,’876215342’); .D.,27000000,2,’876215342’);
DELETE:
DELETE SİL
ÖRNEK:2 no’lu bölümdeki personelin tümü tablodan sil.
DELETE FROM personel SİL GELİŞ personel
WHERE böl_no = 2; OLAN böl_no = 2;
5 ROWS DELETED 5 SATIR SİLİNDİ
ÖRNEK:Brüt maaş alanı boş olmayan tüm personeli sil.
DELETE FROM personel SİL GELİŞ personel
WHERE brüt IS NOT NULL; OLAN brüt DEĞERSİZ;
25 ROWS DELETED 25 SATIR SİLİNDİ
UPDATE :
UPDATE GÜNCELLE
SET YAP
ÖRNEK:2’inci bölümün yürüttüğü projelerde kullanılan tüm parçaların fiyatlarını % 7 zam yap.
UP
FX-Etopla
Liste Kutusu Oluşturma
Cevapla
#2
Sayın Nihatkr;
Paylaşım için teşekkürler.
Hayri16, 12-11-2009 tarihinden beri AccessTr.neT üyesidir.
Cevapla
#3
Hocam sözün bittiği yer...Çok teşekkürler.
Cevapla
#4
teşekkürler nihatkr.
"Gülümsemenin, parasal değeri yoktur. Satın alınmaz, ödünç verilmez, dilenilmez, çalınmaz ama verilmedikçe hiç alınamaz."
Baştan sona Sql veritabanı oluşturma
Cevapla
#5
teşekkürler hocam paylaşım için.
İyiki Varsın Access Img-grin
Cevapla
#6
Sayın Nihatkr;
Sanırım metin sayfaya sığmamış. Son kısımlar eksik çıkmış (Hoş böyle de çok yararlı).Excel Derslerinde yaptığınız gibi bunu da word dökümanı veya pdf olarak ekleyebilir misiniz?
Saygılar.Teşekkürler.
Hayri16, 12-11-2009 tarihinden beri AccessTr.neT üyesidir.
Cevapla

Bir hesap oluşturun veya yorum yapmak için giriş yapın

Yorum yapmak için üye olmanız gerekiyor

ya da
Task